Osłabione drzewa łatwiej padają ofiarami, grzybów pasożytniczych, owadów czy niszczycielskiej siły wiatrów. Leśnicy szukają sposobów, aby pomóc lasom, dlatego na terenie dolnośląskich lasów spotykają się specjaliści z ochrony lasów wraz z naukowcami, aby wspólnie wypracować strategię walki o zdrowe lasy.

Na terenie Nadleśnictwa Bystrzyca Kłodzka w dniach 1 i 2 października 2019 roku odbyła się kolejna już narada nadleśniczych z kadrą kierowniczą Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu, poświęcona sprawom zamierania drzewostanów.

W naradzie wzięli udział również Pan Andrzej Konieczny - Dyrektor Generalny LP, Pani Aldona Perlińka - Naczelnik Wydziału Ochrony Lasu DGLP , Pan Krzysztof Rostek – Naczelnik Wydziału Hodowli Lasu DGLP oraz wielu przedstawicieli świata nauki. Podczas narady szeroko omawiano i dyskutowano problem pogarszającej się kondycji dolnośląskich lasów. Największa od dziesięcioleci, trwająca od 2015 roku susza, zapoczątkowała lawinowe narastanie chorób grzybowych, jak również gradację owadów kambio i ksylofagicznych, które doprowadzają do wielkopowierzchniowego zamierania drzew. Z tego też powodu głównym zadaniem leśników jest usuwanie zasiedlonych przez szkodliwe owady drzew. Powyższe cięcia o charakterze sanitarnym polegają na wycinaniu drzew opanowanych przez szkodniki podkorowe (tj. wtórne) i mają przyczynić się do zmniejszenia populacji szkodliwych owadów, ograniczenia tempa rozpadu dolnośląskich lasów oraz poprawy ich ogólnego stanu zdrowotnego. Coraz większa intensywność ww. cięć powoduje, że leśnicy muszą zacząć podchodzić w sposób nieschematyczny do problemów związanych z odnawianiem lasu na powierzchniach poklęskowych. W wyniku narady ukształtowano następujące wnioski bezpośrednio dotyczące zagospodarowania obszarów objętych zamieraniem drzew:

1. Charakter cięć rębnych powinien inicjować powstawanie oraz uzyskiwanie odnowienia naturalnego, w tym poszerzenie ośrodków odnowieniowych.

2. Uznawane odnowienia naturalne powinny być stabilne, przyszłościowe o cechach gwarantujących możliwość powodzenia hodowlanego.

3. Rozmiar powierzchni poklęskowych i ich zagospodarowanie determinują potrzebę zwiększenia różnorodności gatunkowej.

4. Zagospodarowanie powierzchni poklęskowych powinno wiązać się również z wykorzystaniem w pierwszej kolejności materiału rozmnożeniowego pochodzącego z rodzimych plantacji nasiennych.

5. Możliwe jest wprowadzanie roślinności leśnej (upraw leśnych) w lasach w okresie do 5 lat od usunięcia drzewostanu. Zwiększa to możliwość zainicjowania i uzyskania stabilnego odnowienia naturalnego.

6. Dopuszcza się ponadnormatywny, nielimitowany, poziom zapasu surowca drzewnego pozyskanego z przyczyn sanitarnych, w sytuacji zagrożenia zasiedlaniem przez szkodniki wtórne kolejnych partii drzewostanów. Niedopuszczalne jest pozostawianie bez zabezpieczenia, na powierzchniach po cięciach sanitarnych, jakichkolwiek sortymentów użytkowych do późniejszej manipulacji. Drewno zasiedlone winno być zabezpieczone siatkami STORANET lub wywiezione poza strefę zagrożenia.

7. Z uwagi na narastające osłabienie drzewostanów, spowodowane głównie trwającą od 2015 roku suszą oraz negatywnym oddziaływaniem zespołu czynników abiotycznych i biotycznych, w tym w szczególności owadów kambio – i ksylofagicznych, zadania związane z szeroko pojętą ochroną lasu, stanowić powinny podstawę wszelkich podejmowanych działań ukierunkowanych na poprawę stanu zdrowotnego lasów i rozproszenia ryzyka ich zamierania i gwałtownego, niekontrolowanego rozpadu.

8. Poprawa i utrzymanie właściwego stanu sanitarnego lasu poprzez terminowe wykonywanie cięć sanitarnych, w tym w szczególności usuwanie posuszu zasiedlonego, powinno być zadaniem priorytetowym, umożliwiającym realizację postulatu, zachowania trwałości lasu.

9. Trafna ocena stanu zdrowotnego drzewostanów i ich zagrożenia przez szkodniki wtórne, stanowić powinna podstawę do planowania i podejmowania decyzji. Dlatego są opracowywane „plany operacyjne działań ochronnych”, będące podstawowym dokumentem planistycznym określającym organizację zadań ochronnych.